Sunday، ۱۲ Aazar ۱۴۰۲
تخم کتان دانهای کوچک به رنگ قهوه ای، برنزه یا طلایی است که غنیترین منبع اسیدهای چرب امگا ۳ گیاهی- به نام آلفا لینولنیک اسید (ALA) در جهان است . یکی دیگر از حقایق منحصر به فرد در مورد دانه ی کتان این است که منبع درجه یک لیگنان در میان مواد غذایی است. تخم کتان حدودا ۷ برابر دانهی کنجد لیگنان دارد. دانهی کنجد منبع درجه دو این ترکیب است.
از دانه های کتان در اثر فشار و بدون حرارت دادن روغنی بدست می آید که به روغن کتان (برای اینکه با روغن برزک اشتباه نشود) نامیده می شود.
مصرف روزانه تخم کتان سبب افزایش سلامتی قلب و سلامت سیستم گوارش می شود، از طرفی دانه ها تخم کتان سبب کنترل وزن شده و پیشگیری کننده از سرطان نیز می باشند.
بهتر است دانه های تخم کتان را خریداری کرده و خود آن را در منزل آسیاب نمایید. از آنجایی که تخم کتان یک دانه روغنی است، خرید تخم کتانی که قبلاً آسیاب شده، ممکن است گذشت زمان سبب اکسیده شدن آن گردد، در حالی که شما می توانید دانه های تخم کتان را خریداری کرده و به هنگام مصرف و به میزان نیاز خود، آن را آسیاب نمایید و به شکل پودر درآورید و مصرف کنید.دانه های تخم کتان می توانند بیش از یک سال قابل مصرف باشند. دانه های تخم کتان سبب کاهش کلسترول، تثبیت قند خون، تقویت سیستم ایمنی , جلوگیری از پوکی استخوان، کمک به کاهش وزن، و پیشگیری از سرطان می شوند.
به گفته محققان مردانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات می باشند، باید از مصرف تخم کتان خود داری نمایند. از طرفی افرادی که دچار بیماری هایی مانند اندومتریوز، تخمدان پلی کیستیک و فیبرویید می باشند، نیز باید از مصرف تخم کتان اجتناب نمایند .
یک قاشق غذا خوری تخم کتان حاوی 36 کیلوکالری و یک قاشق سوپ خوری از تخم کتان آسیاب شده حاوی 50 کیلوکالری انرژی می باشد. تخم کتان را به چندین روش میتوانید در رژیم غذایی روزانه خود وارد نموده و مصرف کنید.
تخم کتان حاوی مواد مغذی زیادی همچون منگنز، سلنیوم، فسفر، منیزیم، ویتامین B1 و B6، پروتئین، آهن، روی، پتاسیم ، مس، فیبر خوراکی، و اسیدچرب ضروری آلفالینولینک اسید که به امگا 3 معروف است، می باشد.
دو نوع کلی تخم کتان موجود است که یکی از آنها تخم کتان طلایی و دیگری تخم کتان قهوه ای می باشد. ارزش غذایی هردو این تخم کتان ها تقریبا یکسان بوده و هردو حاوی اسید های چرب امگا 3 می باشند. تخم کتان میزان بسیار کمی کلسترول و سدیم داشته و در هر 20 گرم آن 54.7 کیلوکالری انرژی موجود است.
فیبر فراوان در کتان مزایای تخم کتان این است که میزان زیادی لیزاب دارد. لیزاب فیبری به شکل ژل و محلول در آب است، و مزایایی زیادی برای دستگاه گوارش دارد. این لیزاب میتواند مواد غذایی را در معده نگه دارد تا به سرعت وارد رودهی کوچک که میتواند جذ ب مواد غذایی را افزایش دهد نشود. همچنین، تخم کتان به میزان فراوانی فیبر محلول و نامحلول دارد که میتوانند سمزدایی رودهی بزرگ وبه از دست دادن چربی بدن کمک کند و میل شدید به خوردن قند را کاهش بدهد .
سلامت پوست و مو
چربیهای ALA در دانههای کتان میتوانند با تامین چربیهای ضروری و همینطور ویتامینهای گروه ب که به کاهش خشکی و شوره زدن سر کمک میکنند، برای پوست و مو مفید باشند. این دانه همچنین میتواند نشانههای آکنه، روزاسه و اگزما را بهبود بخشد. برای سلامت
چشم نیز فوایدی دارد زیرا کتان میتوانید سندرم چشم خشک را کاهش دهد. روغن دانهی کتان دیگر گزینهی فوقالعاده است چرا که مقادیر بسیار زیای چربیهای مفید دارد. شما میتوانید ۱-۲ قاشق غذاخوری از این روغن را برای آبرسانی پوست و مو بخورید.
کاهش وزن دانهی کتان و گردو میتوانند جلوی چاقی را بگیرند و به کاهش وزن کمک کند . از آنجا که کتان سرشار از چربیهای سالم و فیبر است، کمک میکند به مدت طولانیتری احساس سیری داشته باشید بنابراین کل کالری دریافتیتان کمتر خواهد شد و همین میتواند منجر به کاهش وزن شود. چربیهای ALA همچنین ممکن است به کاهش التهاب کمک کنند. این برای کاهش وزن بسیار مهم از آن جهت که یک بدن ملتهب تمایل به حفظ اضافه وزن دارد. تحقیقات نشان داده افرادی که غذاهای سرشار از ALA مصرف میکنند، کمتر در معرض حملهی قلبی کُشنده هستند. بررسی ها نشان داده آنهایی که غذاهای غنی از ALA مصرف میکنند، کمتر دچار بیماری قلبی شده و احتمال مرگ زودرسشان نیز کمتر می شود .
زمان استفاده پودر تخم کتان قبل از غذا برای کاهش اشتها و یا همراه با غذا و صبحانه و ناهار برای کنترل هضم غذا و کاهش چربی و کاهش نفخ و تمیز کردن دستگاه گوارش می باشد .
کتان فاقد گلوتن است ,تخم کتان دانهی کتان ضد التهابی است، بنابراین استفاده از آن یک راه عالی برای این است که به طور طبیعی دانههای حاوی گلوتن که التهابی هستند را حذف کنیم. بنابراین، تخم کتان برای کسانی که مبتلا به بیماری سلیاک هستند یا به گلوتن حساسیت دارند، عالی است. آنها همچنین ممکن است جایگزین خوبی برای اسیدهای چرب امگا ۳ در ماهی باشند برای کسانی که به غذاهای دریایی آلرژی دارند
کاهش کلسترول تحقیقات نشان داده که میزان کلسترول خون در مردانیکه از تخم کتان دربرنامه غذایی استفاده کرده اند کاهش یافته است. همچنین درصورت مصرف زیاد این ماده خوراکی (روزانه 38 تا 60 گرم) میزان تری گلیسیرید خون نیز کاهش پیدا می کند.
کاهش قند خون مدارک نشان می دهند که مصرف روزانه تخم کتان به مردان و زنان چاق که در مرحله پیش از دیابت هستند برای پایین آوردن قند خون کمک می کند.
سلامت دستگاه گوارش مصرف روزانه تخم کتان به کاهش التهاب روده کمک می کند. فیبر محلول و نامحلول بسیار بالایی دارد که میتوانند سلامت دستگاه گوارش را بهبود بخشند و یکی از خوراکیهایی است که بالاترین میزان منیزیم را در جهان دارد .
فیبر موجود در دانهی کتان به باکتریهای مفید در رودهی بزرگتان غذا میرساند. این باکتریها میتوانند به پاکسازی مواد زائد از سیستم گوارشتان کمک کنند.
اگر از یبوست رنج میبرید یا مشکلی در سیستم گوارشتان دارید که مانع اجابت مزاج میشود، بهتر است روغن بذر کتان را امتحان کنید. یک راه خوب برای استفاده از روغن بزرک جهت درمان مشکلات گوارشی این است که در یک فنجان آب گرم، ۱ تا ۳ قاشق غذاخوری روغن بزرک بریزید و هر روز صبح بنوشید. به زودی احساس خواهید کرد که در طول روز، مشکلات بسیار کمتری با گوارشتان خواهید داشت. بسته به احساس که دارید میتوانید تعداد دفعات نوشیدن این ترکیب را بیشتر کنید.
همچنین پودر تخم کتان دارای میزان زیادی فیبر محلول و نا محلول است که به خوبی می تواند به هضم غذا در معده کمک کند و نفخ شکم را از بین ببرد و یبوست را ریشه کن کند و افزایش اندازه شکم ناشی از یبوست و… را از بین ببرد.
عفونت کاندیدا و عفونت مخمری میتوانند علائم بسیار ناراحت کننده ای در بدن ایجاد کنند که شامل تغییرات هورمونی، تضعیف سیستم ایمنی، مشکلات گوارشی، تضعیف مفاصل و عفونتهای مجاری ادرار میشود. بذر کتان، سرشار از پلی فنولهاست که رشد پروبیوتیکها را تقویت میکنند. بنا بر این با مصرف تخم کتان میتوان از این بیماری پیشگیری یا در صورت ابتلا آن را درمان کرد ..
جلوگیری از گر گرفتگی تخم کتان می تواند از گرگرفتگی در زنان یائسه پیشگیری کرده و همچنین تاثیرات خوبی برروی سلامت عمومی آنها نیز داشته باشد. تحقیقات نشان می دهد که روزانه 40 گرم تخم کتان مانند درمان هورمونی برای بهبود گرگرفتگی و عرق کردن های شبانه مفیداست .
مبارزه و پیشگیری از سرطان از مزایای تخم کتان مبارزه با سرطان پستان، پروستات، تخمدان و سرطان رودهی بزرگ نیز می توان نام برد . مصرف دانهی کتان میتواند خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش دهد. سه لیگنان موجود در تخم کتان میتواند توسط باکتریهای روده به آنترولاکتون و انترودیول که به طور طبیعی هورمونها را متعادل میکنند، تبدیل میکند و ممکن است دلیل اینکه دانهی کتان خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش میدهد، همین باشد. همچنین لیگنان موجود در دانهی کتان ممکن است خطر ابتلا به سرطان آندومتر و تخمدان را کاهش دهد.
بررسی های محققان نشان داده که مصرف تخم کتان در پیشگیری از رشد سلول های سرطانی کمک کرده و همچنین می تواند جلوی ایجاد رگهای خونی جدید توسط تومورها را بگیرد. یکی از تحقیقات جدید نشان داده که تخم کتان یک خوراکی ایمن بوده و به فرد در مقابله با سرطان پروستات کمک می نماید.
سرطان سینه پس از سرطان پوست دومین سرطان شایع در زنان است. خطر ابتلا با افزایش سن بیشتر می شود و در حدود سه چهارم از موارد بیماری در زنان بالای ۵۰ سال ایجاد میشود. علائم سرطان سینه میتواند یک توده در سینه، تغییر در شکل سینه، گودی پوست، ترشح مایع از نوک سینه، یا پوسته شدن قسمتی از پوست باشد. عوامل خطر ابتلاء به سرطان سینه عبارتند از چاقی، عدم تمرین فیزیکی است. پیشگیری و درمان سرطان سینه امکان پذیر است. داشتن روش زندگی سالم، داشتن وزن متعادل، کم کردن روغن و افزایش سبزیجات و میوه در رژیم غذایی روزانه از جمله راههایی است که می توان در جلوگیری از ابتلا به سرطان از آنها یاد آور شد . تخم کتان نقش مهمی در پیشگیری از ابتلا به سرطان به ویژه سرطان روده و سینه دارد. این گیاه به علت دارا بودن آنتی اکسیدان های مهمی همچون لیگنان ها که نقش مهمی در مبارزه با سرطان دارند، می تواند با پیشگیری از رشد سلول های سرطانی، با سرطان مبارزه کند.
دانه کتان غنی ترین منبع برای لیگنان های گیاهی است، مقدار لیگنان موجود در دانه کتان به میزان 8 برابر مقدار موجود در دانه کنجد است لازم به ذکر است که روغن دانه کتان حاوی لیگنان نیست . لیگنانها همچنین برای خواص ضد ویروسی و ضد باکتریشان شناخته شده هستند، بنابراین مصرف کتان به طور منظم میتواند به کاهش تعداد و شدت سرماخوردگی و آنفلوانزا کمک کند
لیگنان ترکیبات طبیعی گیاه، یا فیتوکمیکال هایی هستند که در ماتریس سلولی دانه ها، حبوبات، میوه ها و سبزیجات یافت میشوند. در شکل، ساختار و عملکرد تا حدودی به استروژن شباهت دارند. لیگنان ها ترکیبات دارویی هستند که در گیاهان وجود دارند و یکی از چهار دسته بندی برای استروژن های گیاهی بشمار می روند. (ایزوفلاون ها، لیگنان ها، استیلبن ها و کومستن ها)، ترکیبات فنولیکی که از نظر ساختاری شبیه به استروژن موجود در پستانداران هستند. لیگنان های گیاهی را باکتری های موجود در سیستم گوارشی انسان به اینترولیگنان ها تبدیل می کنند. که این ماده از نظر ساختاری شبیه استروژن بوده و می توانند به گیرنده های استروژن بپیوندد. این قابلیت به لیگنان ها این اجازه را می دهد که فعالیت استروژنی خفیفی داشته باشند و یا اینکه مانع فعالیت استروژن در بدن شوند. به همین دلیل لیگنان های گیاهی با عنوان فیتو استروژن ها طبقه بندی می شوند. فواید زیادی در سهم بالقوه این لیگنان های گیاهی در کاهش خطر سرطان های مرتبط با هورمون ها وجود دارد. اینترولیگنان ها در حالت کلی مانع تولید آرومتاس و استرادول شده و سطح سرم استروژن را پایین می آورند. علاوه بر این، لیگنان های گیاهی باعث افزایش تمرکز و غلظت هورمون های جنسی مقید به گلوبولین که تاثیرات استروژن را کند می کند، می شود.
در باره تخم کتان می توانیم به طور کلی به این مهم اشاره کنیم که یکی از ۵ دانه های مهمی است که روزانه باید مصرف شود تا شاهد اثرات مستقیم و غیر مستقیم آن باشیم .
تخم کتان دارای میزان زیادی فیبر محلول و نا محلول است که به خوبی می تواند به هضم غذا در معده کمک کند و نفخ شکم را از بین ببرد و یبوست را ریشه کن کند و افزایش اندازه شکم ناشی از یبوست و… را از بین ببرد. با این حال اندازه مصرف روزانه بیشتر از 16 گرم نباشد .
موارد منع استفاده تخم کتان یا عوارض آن
خانمهای باردار همیشه باید جانب احتیاط را برای استفاده بعضی از گیاهان یا داروها رعایت کنند ، و از آنجایی که بذر کتان خواص شبه استروژنی دارد، از مصرف آن دوری کنند.
همچنین افرادی که به انسداد روده مبتلا هستند هم باید از بذر کتان دوری کنند، چرا که سرشار از فیبر است.
تخم کتان که از دانه کتان خام و نارس به دست می آید، برای بیشتر افراد امن و بی ضرر است. با اینحال، بر اساس گزارش های موجود، دانه کتان خام و سایر بخش های این گیاه می تواند سطح سیانید خون را بالاتر ببرد. پس جانب احتیاط را در مصرف آن درنظر داشته باشید .
مصرف تخم کتان در بعضی از افراد امکان دارد عوارضی رو ایجاد کند مانند یبوست , نفخ , حالت تهوع , درد معده
یا اسهال .